Σε ανύποπτο χρόνο, 10 χρόνια πριν, η Suzanne Woolcott κυκλοφόρησε τα Gorjuss της. Στο διάστημα αυτό τα κορίτσια χωρίς στόμα, μύτη ή φρύδια αγαπήθηκαν από μικρά και μεγάλα κορίτσια σε 50 χώρες του κόσμου, παρουσιάστηκαν σε αμέτρητες εκθέσεις, έγιναν μόδα, ακόμα και τατουάζ.
Σήμερα, που τα είδα και πάλι μπροστά μου σε ένα βιβλιοπωλείο μού γεννήθηκε αυθόρμητα μια απορία: Πώς και οι απανταχού συνομωσιολόγοι δεν έχουν ισχυριστεί ακόμα πως ο λόγος που σχεδιάστηκαν αυτές οι φιγούρες (10 χρόνια πριν, το τονίζω!) ήταν για να μας προετοιμάσουν στο να συνηθίσουμε τα ανέκφραστα πρόσωπα που συνεπάγεται η χρήση της μάσκας ;
Μετά θυμήθηκα διάφορες σχετικές φράσεις:
«Οι μάσκες μας φιμώνουν», αυτή τη φράση δεν την κατάλαβα ποτέ.
«Οι μάσκες κρύβουν το χαμόγελό μας», κάτι που λέγεται ακόμα και πως πρόσφατα κυκλοφόρησαν μάσκες με τυπωμένα χαμόγελα.
«Οι μάσκες προετοιμάζουν το έδαφος για να γίνουμε Ισλάμ», ισχυρίζεται μια άλλη μερίδα ατόμων που το έχουν ψάξει περισσότερο κι εκεί ο αντίλογος σταματά. Γιατί το έχουν ψάξει καλά. Τόσο που ίσως και να γνωρίζουν προσωπικά εκείνους τους τρεις ανθρώπους που σε κάποιο νοσοκομείο στη Β. Ελλάδα τους έβαλαν να υπογράψουν πως ο θάνατος κάποιου συγγενή τους προήλθε από κορονοϊό με αντάλλαγμα δωρεάν μετακινήσεις κι άλλα προνόμια.
Λόγω εκλαμβανόμενης, από μέρους μου, συνάφειας sadoro με το θέμα του κορονοϊού ακολούθησε μια τρίτη σκέψη. Ήρθε μέσα από την εικόνα δημοσιογράφων και πολιτικών σε κάποιο δελτίο ειδήσεων (ήταν φευγαλέα δεν θυμάμαι το κανάλι). Πάντα μου φαινόταν πως οι περισσότεροι από όσους βγαίνουν στα δελτία ειδήσεων είναι άνθρωποι που απλώς κουνάνε το στόμα τους. Μιλούν μόνο με το στόμα ή το σφίγγουν για να δείξουν τη δυσαρέσκειά τους, το ανοίγουν πολύ για να φωνάξουν και να δείξουν τον εκνευρισμό τους όμως όλο το υπόλοιπο προσώπό τους παραμένει σταθερά ανέκφραστο, πράγμα που δείχνει και το μέγεθος της ανειλικρινούς τους έκφρασης. Μετά φαντάστηκα τα ίδια πρόσωπα με μάσκες, όπου εκεί ο μόνος τρόπος για να εκφράσουν το ο,τιδήποτε θα ήταν η ένταση της φωνής τους. Κατέληξα πως ίσως να γνωρίζουν την αδυναμία τους κι αυτός να είναι ο λόγος που ποτέ κανείς δημοσιογράφος ή καλεσμένος τους δεν φόρεσε μάσκα μπροστά στις κάμερες.
Η επόμενη σκέψη μου ήταν παιδιά που είναι σε μόνιμο lock down σε κάποιο δωμάτιο νοσοκομείου ή στο σπίτι τους, υποχρεωμένα να φορούν μάσκα για να μην επιβαρύνουν κι άλλο την εύθραυστη υγεία τους. Και σε όσους ανθρώπους έρχονται σε επαφή μαζί τους και τη φορούν αμέτρητες ώρες από νοιάξιμο για εκείνα. Γιατί η μάσκα δεν είναι τιμωρία, ούτε μπούργκα, ούτε φίμωση. Είναι νοιάξιμο για εκείνα τα παιδιά που ξέρουν να χαμογελούν με χίλιους άλλους τρόπους κι έχουν μάτια λαμπερά που ακτινοβολούν τη δίψα για ζωή.
Κι επειδή πόσο μακριά μπορεί να πάνε οι σκέψεις σου κρατώντας ένα πορτοφολάκι με σχέδια της Suzanne Woocott σε ένα βιβλιοπωλείο, σταμάτησα τους ελεύθερους συνεισμούς μου εκεί. Με μια τελευταία απορία: εφόσον, εκείνη κατάφερε να επικοινωνήσει συναισθήματα μέσα από σχέδια κοριτσιών που το μόνο που έχουν επάνω στα πρόσωπά τους είναι δυο μαύρες κουκίδες για μάτια, εμείς γιατί δεν μπορούμε;
Δεν έχω ιδέα αν η σύνδεση ανάμεσα σε αυτά τα σχέδια με τις παραπάνω σχέσεις έχουν κάποια πραγματική συνάφεια, όμως θεωρώ πως η χρήση της μάσκας, εκτός από μια πολύ δυσάρεστη εμπειρία, είναι πολυσήμαντη.
Μπορεί να προστατέψει ζωές, να δηλώσει σεβασμό και νοιάξιμο για τους άλλους κι ίσως ίσως να αποτελέσει μια πρόκληση για να καταλάβουμε ποιοι είναι οι «ζωντανοί» ανάμεσά μας. Άραγε, τι κρύβουν οι μάσκες μας;
